Algorytmy, długie ciągi liczb i znaków oraz setki godzin spędzonych na doskonaleniu kodu – takie wyobrażenie pojawia się zapewne w głowach wielu osób na samą myśl o programowaniu. Nie dziwi zatem fakt, że spore grono rodziców uważa, że ich dzieci nie będą w stanie opanować tej umiejętności, przynajmniej na wczesnym etapie edukacji. A jak jest naprawdę? Co daje dzieciom nauka programowania?
Pomimo faktu, iż podczas nauki programowania skupiamy się niewątpliwie na jak najlepszym opanowaniu danego języka – nieodzownym elementem tego procesu jest również rozwijanie się innych przydatnych cech. Zatem – co daje dzieciom nauka programowania, oprócz umiejętności posługiwania się konkretnymi komendami oraz algorytmami?
Podczas programowania dziecko będzie musiało nauczyć się zależności wynikających z działań, które podejmuje. Przykładowo, jeśli zamieni bloczek kodu A z bloczkiem B, to uzyska zdecydowanie inny rezultat, niż gdyby zrobił to samo z bloczkiem C.
Odpowiednio działający algorytm będzie musiał być również szczegółowo zaplanowany, co wymaga zdolności myślenia przyczynowo-skutkowego. Te wszystkie elementy wymagają logicznego myślenia, które kształtować się będzie wraz z kolejnymi szczeblami nauki programowania.
„W jaki sposób mogę sprawić, że moja postać będzie mogła latać?”. Kreatywność to jedna z cech, które najbardziej rozwijają się podczas nauki programowania. Dzieci zmuszone będą nie raz i nie dwa, aby ominąć jakiś schemat i zrobić go po swojemu. Co więcej, jeżeli zdecydują się na stworzenie swojej własnej, amatorskiej gry komputerowej – będą musiały ją przecież same wymyślić. W poszukiwaniu inspiracji czy rozwiązań problemów z pewnością rozwiną się także zdolności samodzielnego poszukiwania informacji.
Mowa tutaj nie tylko o języku polskim - w którym często będziemy szukać potrzebnych nam informacji - czy angielskim, który jest skarbnicą wiedzy i ogólnoświatowym standardem wszelkich dokumentacji. Nauka języka programowania ma bardzo wiele wspólnego z nauką języków obcych. Przecież tak samo musimy nauczyć się gramatyki, tak samo musimy nauczyć się słownictwa czy pewnych przyjętych konwencji i zwyczajów. Przede wszystkim jednak najważniejszą zdolnością jest wyrażanie dokładnie tego co mamy na myśli, korzystając z ustalonego, niejednokrotnie bardzo sztywnego języka - a komputerowy metal jest znacznie mniej wyrozumiały jeśli chodzi o pomyłki językowe.
Niestety, każdy z nas popełnia czasem błędy, a te popełnione podczas programowania mogą być niezmiernie uciążliwe. Dziecko będzie musiało nauczyć się zatem, że pośpiech podczas tworzenia nowego kodu może mu wyłącznie zaszkodzić. Dodatkowo, z czasem nabędzie umiejętność własnoręcznego odnajdywania błędów i nauczy się je szybko eliminować. Na pewno pomoże to też zrozumieć, jak planować swoje projekty, czy jak zarządzać czasem.
Choć ciężko w to uwierzyć, programowanie to przede wszystkim świetna zabawa nawet dla najmłodszych dzieci. Mowa tu oczywiście o jego uproszczonej wersji, która opiera się np. na odpowiednim umieszczaniu bloczków lub dopasowywaniu elementów tak, aby uzyskać pożądany efekt. Przykładem takiego rozwiązania jest chociażby internetowy język programowania Scratch.
W przypadku tego języka mamy do czynienia z wcześniej wspomnianymi bloczkami zawierającymi konkretne komendy (np. obrót o 15 stopni). Zadaniem dziecka jest ułożenie ich w odpowiedniej, zaplanowanej wcześniej kolejności, a następnie uruchomienie danej sekwencji. Wówczas, postać animowanego kota wykona ją dla nas w dedykowanej do tego części ekranu.
Możliwości, które oferuje ten język są zatem ogromne, a potwierdzeniem tego może być fakt, iż oprócz samego przemieszczania postaci do wyboru mamy m.in. takie opcje jak zmiana kostiumu kota, czy włączenie efektu dźwiękowego.
Blockly to język programowania oparty na JavaScripcie. Można go z całą pewnością porównać do języka Scratch, gdyż istnieje między nimi mnóstwo podobieństw. Obydwa te języki bazują bowiem na dopasowaniu do siebie odpowiednich elementów umieszczonych w bloczkach. Co ciekawe, jego twórcy zapewniają, że do korzystania z programu wystarczy jedynie umiejętność pisania i czytania, co sprawia że jest to idealna opcja dla dzieci już w wieku 7-8 lat.
Innym, równie przystępnym językiem programowania jest Logo. Popularny „żółwik” to proste narzędzie służące do nauki podstawowych komend, przy pomocy których wprawiamy naszą postać w ruch. Żółw po wykonaniu każdorazowego polecenia zostawia za sobą linie, co umożliwia tworzenie figur geometrycznych oraz nieco trudniejszych wzorów graficznych.
A jaki język programowania dla dzieci wybrać w przypadku kiedy powyższe okazały się już zbyt proste oraz powtarzalne? Dobrym pomysłem będzie wówczas zabawa z oprogramowaniem EV3, które służy do programowania robotów LEGO MINDSTORMS. Dzieci będą mogły wówczas naocznie obserwować wyniki swojej pracy, bawiąc się swoimi ulubionymi zabawkami.
Ostatnią propozycją jest nauka języka Python, który uchodzi za jeden z bardziej przystepnych języków, oferując jednocześnie olbrzymie możliwości rozwoju. Dodatkowo, naukę tego języka można połączyć z dobrą zabawą - przykładem może być chociażby popularna gra Minecraft, która posiada modyfikacje pozwalające graczom na budowanie i programowanie własnych komputerów między innymi własnie w języku Python.
Jeżeli nadal zastanawiasz się dlaczego warto uczyć dzieci programowania, należy dodać iż nauka ta jest inwestycją w przyszłość, która popłaci nawet w przypadku wybrania innego sektora pracy przez nasze pociechy. Zawody przyszłości z pewnością będą skupiały się na technologii, gdyż jest to na ten moment nieodzowny element naszego życia codziennego. Warto zatem, aby nasze dzieci były odpowiednio przygotowane na tego typu zmiany lub sytuacje, w których potrzebna im będzie znajomość programowania.
